tag:blogger.com,1999:blog-29529547028765183522024-03-13T19:17:53.605+01:00Czeski po polskuCzeski - Nauka czeskiego dla znawców polskiego.ooziehttp://www.blogger.com/profile/17638018979284286743noreply@blogger.comBlogger28125tag:blogger.com,1999:blog-2952954702876518352.post-24995099979947532102013-05-15T00:51:00.000+02:002013-05-15T00:51:11.200+02:00Vysoký krevní tlak - wysokie ciśnienie krwi<div style="text-align: center;">
(Wysłuchaj audycji po czesku posilając się wybranym słownictwem)<b> </b></div>
<div style="text-align: center;">
<b> </b></div>
<div style="text-align: center;">
<b>Audycja </b><b><i>Jak to vidíte...</i></b><b> Czeskiego Radia Praha</b></div>
<div style="text-align: center;">
<i>Vysoký krevní tlak. Říká se mu tichý zabiják. Proč je tak nebezpečný?<b> </b></i></div>
<div style="text-align: center;">
* czyli *</div>
<div style="text-align: center;">
Wysokie ciśnienie, jako cichy zabójca. </div>
<div style="text-align: center;">
Dlaczego jest tak niebezpieczne?</div>
<div style="text-align: center;">
<br /></div>
<div style="text-align: center;">
<br /></div>
<div style="text-align: center;">
<br /></div>
<div style="text-align: center;">
<a href="http://prehravac.rozhlas.cz/audio/2887322">http://prehravac.rozhlas.cz/audio/2887322</a></div>
<div style="text-align: center;">
<b><br /></b></div>
<div style="text-align: center;">
Goście - dietetyczka Kateřina Cajthamlová i
Renata Cífková z Centrum Kardiowaskularnej Prewencji dyskutują na temat zagrożeń związanych z wysokim ciśnieniem krwi i odpowiadają na pytania słuchaczy.</div>
<div style="text-align: center;">
<br /></div>
<div style="text-align: center;">
<span style="font-size: large;"><b>Słownictwo</b></span></div>
<div style="text-align: center;">
<br /></div>
<div style="text-align: left;">
<i>Vysoký tlak - </i>wysokie ciśnienie</div>
<div style="text-align: left;">
<i><br /></i></div>
<div style="text-align: left;">
<div style="text-align: left;">
<i>hypertenze - </i>nadciśnienie</div>
</div>
<div style="text-align: left;">
<i><br /></i></div>
<div style="text-align: left;">
<i>důvod - </i>powód</div>
<div style="text-align: left;">
</div>
<div style="text-align: left;">
co mozna povazovat za </div>
<div style="text-align: left;">
</div>
<div style="text-align: left;">
jak ovlivňuje v<i>ysoký tlak naš</i> <span class="st"><em>životní styl</em></span> - </div>
<div style="text-align: left;">
- jak wysokie ciśnienie wpływa na nasy styl życia </div>
<div style="text-align: left;">
<br /></div>
<div style="text-align: left;">
<i>pravidelne</i> - zasadniczo</div>
<div style="text-align: left;">
<br /></div>
<div style="text-align: left;">
<i>trpí vic muži nebo ženy? - </i>czy ofiarą padają w większości mężczyźni czy kobiety?<i><br /></i></div>
<div style="text-align: left;">
<i><br /></i></div>
<div style="text-align: left;">
<i>naše chovani - </i>nasze zachowanie<i></i></div>
<div style="text-align: left;">
<i><br /></i></div>
<div style="text-align: left;">
<i>na druhou stranu - </i>z drugiej strony<i></i></div>
<div style="text-align: left;">
<i><br /></i></div>
<div style="text-align: left;">
<i>hodnota - </i>tu, wyniki badania<i></i></div>
<div style="text-align: left;">
<i><br /></i></div>
<div style="text-align: left;">
<i>nemoc - </i>choroba<i></i></div>
<div style="text-align: left;">
<i><br /></i></div>
<div style="text-align: left;">
<i>porucha - </i>zchorzenie, niedoczynność<i></i></div>
<div style="text-align: left;">
<i><br /></i></div>
<div style="text-align: left;">
<i>kvalitná informace - wartościowa informacja</i></div>
<div style="text-align: left;">
<i><br /></i></div>
<div style="text-align: left;">
<i>opakování - </i>powtórka, repetycja<i></i></div>
<div style="text-align: left;">
<i><br /></i></div>
<div style="text-align: left;">
<i>zvyklost - </i>przyzwyczajenie<i></i></div>
<div style="text-align: left;">
<i><br /></i></div>
<div style="text-align: left;">
<i>strava - </i>dieta</div>
<div style="text-align: left;">
</div>
<div style="text-align: left;">
<i></i></div>
<div style="text-align: left;">
<i><br /></i></div>
<div style="text-align: left;">
<i>vlaknina -</i><span class="short_text" id="result_box" lang="pl"><span class="hps"> błonnik</span></span></div>
ooziehttp://www.blogger.com/profile/17638018979284286743noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-2952954702876518352.post-73998158029210583392013-03-06T00:01:00.002+01:002013-03-06T00:04:10.466+01:00Právo versus spravedlnost<div style="text-align: center;">
<b>Audycja </b><b><i>Jak to vidíte...</i></b><b> Czeskiego Radia Praha</b></div>
<div style="text-align: center;">
</div>
<div style="text-align: center;">
<div style="text-align: center;">
<span style="font-size: large;">Co dělat v situaci, kdy je právo nespravedlivé?</span></div>
</div>
<div style="text-align: center;">
czyli co robić w sytuacji, gdy prawo jest niesprawiedliwe.</div>
<div style="text-align: center;">
</div>
<div style="text-align: center;">
<a href="http://prehravac.rozhlas.cz/audio/2841457">http://prehravac.rozhlas.cz/audio/2841457</a></div>
<div style="text-align: center;">
<br /></div>
<div style="text-align: center;">
Goścmi programu są <a href="http://cs.wikipedia.org/wiki/Pavel_Varva%C5%99ovsk%C3%BD" target="_blank">Pavel Varvařovský</a> i przewodniczący unii sądowniczej Tomas Lichovnik.</div>
<div style="text-align: center;">
<br /></div>
<b>Słówka</b><br />
<br />
<span class="gt-baf-back">zákon - prawo jako legislacja</span><br />
<span class="gt-baf-back"><br /></span>
<span class="gt-baf-back">právo - prawo jako przywilej</span><br />
<span class="gt-baf-back"><br /></span>
<span class="short_text" id="result_box" lang="cs"><span class="hps">zákonodárce - prawodawca</span></span><br />
<span class="gt-baf-back"> </span><span class="gt-baf-back"> </span><br />
<span class="gt-baf-back">zkušenost - doświadczenie</span><br />
<br />
<span class="gt-baf-back">naplňování práva - spełnienie prawa</span><br />
<br />
<span class="gt-baf-back">zaruka - gwarancja (dosłownie "zaręczenie")</span><br />
<br />
<span class="gt-baf-back">jak se díváte na ... - jaki macie pogląd na ...</span><br />
<span class="gt-baf-back"></span><span class="gt-baf-back"></span> <br />
<span class="gt-baf-back"></span> představa, že ... - pogląd, że ...<br />
<br />
<span class="st"><i>je</i> <i>vázán zákonem - jest zobowiązany prawem</i></span><br />
<span class="st"><i><br /></i></span><i>
musime se tým řídit</i> - musimy się tym kierować<br />
<br />
<span class="st"><i>setkat se s pohledem</i></span> - spotkać się z opinią<br />
<br />
ohleduplný - rozważny<br />
<br />
mastička na všechno - lek na całe zło, silver bullet<br />
<br />
<span class="Latn"><i>příspěvek</i> - wkład, </span><br />
<span class="Latn"><br /></span>
<span class="Latn"><i>trestní řízení</i> - procedura karna</span><br />
<span class="Latn"><br /></span>
<span class="Latn"><i>stížnost</i> - skarga</span><br />
ooziehttp://www.blogger.com/profile/17638018979284286743noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-2952954702876518352.post-2223962936421407332013-01-29T00:45:00.001+01:002013-03-06T00:04:10.463+01:00Výhody internetu (46:12)<div style="text-align: left;">
<div style="text-align: center;">
<b>Audycja Radiowa Czeskiego Radia Praha <i>Jak to vidí...</i></b></div>
<br />
<div style="text-align: center;">
<a href="http://prehravac.rozhlas.cz/audio/2817062" target="_blank">http://prehravac.rozhlas.cz/audio/2817062</a> </div>
<br />
<div style="text-align: justify;">
Dziś tematem dyskusji w audycji było "czy zalety Internetu przyćmiewają zagrożenia w 100% przypadków?". Rozmówcami <a href="http://www.rozhlas.cz/praha/osoby/_osoba/2090">Zity Senkovej</a> byli Miloš Čermák i Daniel Váňa.</div>
<div style="text-align: center;">
<br /></div>
<div style="text-align: center;">
<div style="text-align: left;">
<b>Słówka</b></div>
<div style="text-align: left;">
<br /></div>
<div style="text-align: left;">
vyhody - zalety</div>
<div style="text-align: left;">
<br />
<i>ovlivňovat</i> - mieć wpływ na coś<br />
<br />
soukrome - prywatne<br />
<br />
obsah - treść<br />
<br /></div>
<div style="text-align: left;">
Zaměstnavatel - pracodawca</div>
<div style="text-align: left;">
<br /></div>
<div style="text-align: left;">
nazor - opinia<br />
<br />
přesně! - właśnie!<br />
<br /></div>
<div style="text-align: left;">
<b>Zwroty</b><br />
<br />
<i>Co se týká / <i>co se týče - </i></i><i>co się tyczy</i></div>
<div style="text-align: left;">
<br />
Jak si život každý udělá tak ho má - jak sobie pościelesz tak się wyśpisz<br />
<br />
v půlce cesty - w połowie drogi<br />
<br /></div>
<div style="text-align: left;">
podle mě - według mnie<br />
<br />
Dnes je taková doba - takie są czasy<br />
<br />
význam formy nad obsahem - przerost formy nad treścią<br />
<br />
každý tančíme jak umíme - każdy orze jak może</div>
</div>
</div>
ooziehttp://www.blogger.com/profile/17638018979284286743noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-2952954702876518352.post-89578332266617782972012-10-18T21:14:00.000+02:002012-10-19T10:04:43.392+02:00Panie policisto, wybacz bo bardzo zgrzeszyłem.<div style="text-align: justify;">
O tym, że mandat karny po czesku to <i>pokuta</i>, wie każdy ale nie każdy miał szansę odpokutować - a ja owszem. W maju tego roku jechałem 80-tką w terenie ograniczonym do 50-tki, co nie umknęło uwadze lokalnych <i>policajtów, </i>coś pomiędzy policją a strażą miejską<i>. </i></div>
<div style="text-align: justify;">
<a href="http://1.bp.blogspot.com/-ORf1zYnLwLQ/UIBTMTohYQI/AAAAAAAAAY8/R3O3-7Q8kLo/s1600/pokuta.jpg" imageanchor="1" style="clear: right; float: right; margin-bottom: 1em; margin-left: 1em;"><img border="0" height="320" src="http://1.bp.blogspot.com/-ORf1zYnLwLQ/UIBTMTohYQI/AAAAAAAAAY8/R3O3-7Q8kLo/s320/pokuta.jpg" width="139" /></a></div>
<div style="text-align: justify;">
W odróżnieniu od polskiej policji, która na złą reputację pracuje z całych sił, czeski policajt na którego trafiłem był miły, choć asertywny, i nie miał problemu z zaprezentowaniem mi dowodu na przekroczenie prętkości. Dodatkowo, nauczony doświadczeniami ze skorumpowanymi stróżami prawa z którymi miałem przyjemność w Polsce wypatrywałem subtelnych zaproszeń do uiszczenia <i>úplatku</i>, w tym przypadku jednak nie było nawet najmniejszej sugestii żeby "zapłacić tak, aby zapłacić ale nie zapłacić". (I bardzo dobrze!)</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
Cała akcja z zatrzymaniem i wypisywaniem zajęła mniej niż 15 minut, ale wystarczyło, żeby zauważyć ciekawy element etyki zawodowej, który zdaje się być ponadkulturowy: nowe samochody prestiżowych marek zatrzymywane są przed tymi starszymi, mimo równości w świetle przepisów.<br />
<br />
PS: Inne potoczne słówko na stróżów prawa wszelkiej maści to <i>fizle</i>.</div>
ooziehttp://www.blogger.com/profile/17638018979284286743noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-2952954702876518352.post-56218300382323106452012-07-01T12:33:00.001+02:002012-07-02T12:37:42.533+02:00"Wycieczka do Czech autostopem"<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://3.bp.blogspot.com/-KgNjQ6tPWlE/T-9kw61mbWI/AAAAAAAAAI0/uD8kZ3zo1e8/s1600/P140612_12.10.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="320" src="http://3.bp.blogspot.com/-KgNjQ6tPWlE/T-9kw61mbWI/AAAAAAAAAI0/uD8kZ3zo1e8/s320/P140612_12.10.jpg" width="240" /></a></div>
Wczoraj Mikulew wrzucił na swój blog relację z wycieczki autostopen do Czech.<br />
Właśnie skończyłem czytać - świetna historia z elementami kulturowymi i dużą dozą słownictwa po czesku. Polecam!<br />
<br />
<a href="http://mikulew.blogspot.ie/2012/06/wycieczka-tygodniowa-do-czech.html">http://mikulew.blogspot.ie/2012/06/wycieczka-tygodniowa-do-czech.html</a>ooziehttp://www.blogger.com/profile/17638018979284286743noreply@blogger.com1tag:blogger.com,1999:blog-2952954702876518352.post-85076131394153195992012-06-28T14:26:00.003+02:002012-07-02T01:22:28.057+02:00Miesiące. Uwaga na kwiecień!<div style="text-align: justify;">
Nazwy miesiący po polsku jak i po czesku są oparte na wyrażeniach słowiańskich, a nie jak w przypadku wielu innych języków na nazwach łacińskich.</div>
<div style="text-align: justify;">
Ale uwaga na wielką kwietniowo-majową dyskrepencję między dwoma językami:</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<table>
<tbody>
<tr>
<td style="text-align: center;"><span style="font-size: x-small;">styczeń</span></td><td style="text-align: center;"><span style="font-size: x-small;">luty</span></td><td style="text-align: center;"><span style="font-size: x-small;">marzec</span></td><td style="color: red; text-align: center;"><b><span style="font-size: x-small;">kwiecień</span></b></td><td style="text-align: center;"><span style="font-size: x-small;">maj</span></td><td style="color: #a64d79; text-align: center;"><span style="font-size: x-small;">czerwiec</span></td><td style="text-align: center;"><span style="font-size: x-small;">lipiec</span></td><td style="text-align: center;"><span style="font-size: x-small;">sierpień</span></td><td style="text-align: center;"><span style="font-size: x-small;">wrzesień</span></td><td style="text-align: center;"><span style="font-size: x-small;">październik</span></td><td style="color: #38761d; text-align: center;"><span style="font-size: x-small;">listopad</span></td><td style="text-align: center;"><span style="font-size: x-small;">grudzień</span></td>
</tr>
<tr>
<td style="text-align: center;"><span style="font-size: x-small;">leden</span></td><td style="text-align: center;"><span style="font-size: x-small;">únor</span></td><td style="text-align: center;"><span style="font-size: x-small;">březen</span></td><td style="text-align: center;"><span style="font-size: x-small;">duben</span></td><td style="color: red; text-align: center;"><b><span style="font-size: x-small;">květen</span></b></td><td style="text-align: center;"><span style="font-size: x-small;">červen</span></td><td style="color: #a64d79; text-align: center;"><span style="font-size: x-small;">červenec</span></td><td style="text-align: center;"><span style="font-size: x-small;">srpen</span></td><td style="text-align: center;"><span style="font-size: x-small;">září</span></td><td style="text-align: center;"><span style="font-size: x-small;">říjen</span></td><td style="color: #38761d; text-align: center;"><span style="font-size: x-small;">listopad</span></td><td style="text-align: center;"><span style="font-size: x-small;">prosinec</span></td>
</tr>
</tbody></table>
<br />
<div style="text-align: justify;">
Podczas mojej ostatniej wizyty w Czechach rozmawiałem z kierowniczką schroniska turystycznego. Opowiadała mi, jak pewnego razu grupa Polaków zarezerwowała u niej parę pokoi na Maj, ale o dziwo zjawili się o cały miesiąc wcześniej... ciekaw jestem ile takich przypadków jest rejestrowanych w całej Republice w tym niefortunnym kwartale. W każdym razie - pozor! - bo czerwiec też łatwo pomylić z lipcem. Tylko dwa miesiące - sierpień i listopad - brzmią podobnie w obu językach. </div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
<u>Tip: robiąc rezerwację w Czechach, zawsze używaj dat w formie liczb.</u></div>
<br />
W tym roku pomyłkowy okres kwiecień, maj, czerwiec już się kończy, więc ten post wyszedł o 3 miesiące za późno, mam nadzieję, żę posłuży komuś w 2013 i dalej.<br />
<br />
I jeszcze jedno - Czesi używają tego samego słowa na miesiąc i księżyc: <i><span class="short_text" id="result_box" lang="cs"><span class="hps">měsíc</span></span></i> <br />
<br />
(PS: Podczas pisania tego posta zorientowałem się, że październik to dość śmieszne słowo).ooziehttp://www.blogger.com/profile/17638018979284286743noreply@blogger.com1tag:blogger.com,1999:blog-2952954702876518352.post-3166986830638872402012-06-23T14:33:00.002+02:002012-06-23T14:33:55.706+02:00O co chodzi w czeskim filmie?<div style="text-align: justify;">
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://www.mistnikultura.cz/files/ceny_ceske_filmove_kritiky.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="257" src="http://www.mistnikultura.cz/files/ceny_ceske_filmove_kritiky.jpg" width="320" /></a></div>
Jednym z moich ulubionych sposobów na spędzanie czasu jest oglądanie czeskich filmów. </div>
<div style="text-align: justify;">
<br />
Czeska kinematografia to dla wielu "smak nabyty", i tak było też ze mną. Pamiętam, własną rozterkę po obejrzeniu <a href="http://www.csfd.cz/film/189592-kraska-v-nesnazich/" target="_blank">"Kráska v nesnázích"</a> Jana Hřebejka. Trwała ona parę dni, ale do dzisiaj uważam Hřebejka za mojego ulubionego reżysera, i równie mocno przepadam za
<a href="http://www.csfd.cz/tvurce/1162-ana-geislerova/">Anną Geislerovą</a>.<br />
<br />
Kino czeskie stylem zdecydowanie
odbiega od głównego nurtu. Czeskie filmy rzadko są filmami
akcji, z reguły nie przedstawiają superbohaterów ani nie opisują nadzwyczajych
wydarzeń. Czescy reżyserzy najczęściej przedstawiają zwykłych ludzi w
ich codzienności, ale robią to w sposób który absorbuje widza. <br />
<br />
W
odróżnieniu od filmów mainstreamowych kina amerykańskiego, w kinie czeskim happy-end jest
opcjonalny i rzadko stosowany. Czesi wyrażają w ten sposób pokorę - życie wcale nie
musi koniecznie ułożyć się tak jak tego chcemy, i trzeba to zaakceptować.<br />
<br />
Skąd brać czeskie filmy? Można kupić... albo ściągnąć: na <a href="http://thepiratebay.se/torrent/5072674/Czech_golden_treasure_-_TOP_100_films_in_history___english_sub." target="_blank">Pirate Bay grasuje od paru lat torrent</a> z setką czeskich filmów. Świetna kompilacja, zawiera filmy nowe i klasyki (lata produkcji od 1939 do 2008).</div>ooziehttp://www.blogger.com/profile/17638018979284286743noreply@blogger.com5tag:blogger.com,1999:blog-2952954702876518352.post-90427019241121752642012-06-21T12:03:00.001+02:002012-06-21T12:03:57.228+02:00Jan Saudek: "W piekle swych żądz, raju nie widać"<a href="http://www.arcadja.com/artmagazine/en/wp-content/gallery/080321-jan-saudek/jan-saudek-3.jpg" imageanchor="1" style="clear: right; float: right; margin-bottom: 1em; margin-left: 1em;"><img border="0" height="320" src="http://www.arcadja.com/artmagazine/en/wp-content/gallery/080321-jan-saudek/jan-saudek-3.jpg" width="262" /></a>Jan Saudek to czeski fotografik światowej sławy. Najczęsciej tematem jego dzieł jest kobieta i ludzkie ciało. Jego prace, obok zachwytu, wzbudzają kontrowersję.<br />
<br />
Polecam inspirujący film dokumentalny <a href="http://www.youtube.com/watch?v=eHuS4FuXaDg%20" target="_blank">"V pekle svých vášní, ráj v nedohlednu"</a>, w całości do obejrzenia na Youtubie (z napisami ang.).<br />
<br />
Stała wystawa dzieł Jana Saudka znajduje się w Pradze na <a href="http://maps.google.co.uk/maps?q=Celetn%C3%A1+9&hl=en&ie=UTF8&ll=50.087072,14.423413&spn=0.002299,0.005853&sll=53.800651,-4.064941&sspn=8.675727,23.972168&hq=Celetn%C3%A1+9&t=m&z=18" target="_blank">Celetnej 9</a>.ooziehttp://www.blogger.com/profile/17638018979284286743noreply@blogger.com2tag:blogger.com,1999:blog-2952954702876518352.post-58627399288400818192012-06-19T16:52:00.001+02:002012-06-19T16:54:50.227+02:00Uwaga!Oto cztery czeskie odpowiedniki polskiego słowa "uwaga":<br />
<br />
Uwaga! uważać, <i>pozor</i> <br />
Uwaga, dziękować za uwagę, <i>pozornost</i><br />
Uwaga, zwrócić uwagę na coś, <i><span class="short_text" id="result_box" lang="cs"><span class="hps">poznámka</span></span></i><br />
<span class="short_text" id="result_box" lang="cs"><span class="hps">Uwaga, zwrócić uwagę komuś, napomenutí</span></span><br />
<span class="short_text" id="result_box" lang="cs"><span class="hps"><br /></span></span><br />
<span class="short_text" id="result_box" lang="cs"><span class="hps">... więc uwaga, gdy przykujesz uwagę Czechów językiem, zwracaj uwagę na kalki językowe, w przeciwnym razie będą Ci zwracać za to uwagę.</span></span><br />
<br />
<div style="text-align: center;">
<span class="short_text" id="result_box" lang="cs"><span class="hps">:) </span></span></div>ooziehttp://www.blogger.com/profile/17638018979284286743noreply@blogger.com1tag:blogger.com,1999:blog-2952954702876518352.post-26398468680017625262012-06-12T22:15:00.005+02:002013-01-29T00:53:10.430+01:00Podcast Czeskiego Radia<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://files.falesni-hraci.cz/200002674-6528d6621f/cesky-rozhlas-logo.jpg" imageanchor="1" style="clear: right; float: right; margin-bottom: 1em; margin-left: 1em;"><img border="0" height="150" src="http://files.falesni-hraci.cz/200002674-6528d6621f/cesky-rozhlas-logo.jpg" width="200" /></a></div>
<div style="text-align: justify;">
Dla uczących się czeskiego głównie przez uszy, polecam naukę z Českým Rozhlasem. Pod poniższym adresem znajdziesz RSS wypakowane MP3-kami z najnowszych audycji i reportaży.</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: center;">
<a href="http://www.rozhlas.cz/iradio/podcast/">http://www.rozhlas.cz/iradio/podcast/</a></div>
<div style="text-align: center;">
<span style="font-size: x-small;"><br /></span></div>
<div style="text-align: center;">
<span style="font-size: x-small;">(<a href="http://www2.rozhlas.cz/podcast/praha.rss" target="_blank">Kliknij tutaj</a> aby wejść na feed Radia Praha z reportażami w MP3)</span></div>ooziehttp://www.blogger.com/profile/17638018979284286743noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-2952954702876518352.post-20913209658630046212012-06-09T20:26:00.003+02:002012-06-20T14:26:11.616+02:00VlogiJednym ze sposobów na przyswajanie naturalnego czeskiego w małych dawkach jest śledzenie czeskich vloggerów. Najlepszy do tego celu jest <a href="http://stream.cz/">stream.cz</a>, ale wielu vloggerów jest też obecnych na YouTubie. Dwóch vloggerów których osobiście śledzę i polecam to <a href="http://www.youtube.com/user/Laszlo75" target="_blank">Laszlo75</a> i <a href="http://www.youtube.com/user/eternit606" target="_blank">fiflip1995</a>.<br />
<br />
Wklejam pod spodem ostatni odcinek z vlogu Laszla, w którym opowiada o tym jak rozwinął zamiłowanie do książek.<br />
<br />
<div style="text-align: center;">
<object style="height: 390px; width: 640px;"><param name="movie" value="http://www.youtube.com/v/hMh04fMYpwg?version=3&feature=player_detailpage">
<param name="allowFullScreen" value="true">
<param name="allowScriptAccess" value="always">
<embed src="http://www.youtube.com/v/hMh04fMYpwg?version=3&feature=player_detailpage" type="application/x-shockwave-flash" allowfullscreen="true" allowScriptAccess="always" width="400" height="300"></object></div>ooziehttp://www.blogger.com/profile/17638018979284286743noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-2952954702876518352.post-49854383930587190682012-06-02T12:17:00.000+02:002012-06-02T12:17:30.513+02:00SłowotwórstwoNa pewnym etapie nauki może zacząć dokuczać brak słownictwa. Trzeba wykuć słownictwo, nie ma innej rady... Ale jak uczynić wkuwanie możliwie skuteczniejszym? My, speakerzy polskiego, mamy pewną przewagę: proces słowotwórczy jest bardzo podobny między polskim i czeskim, i przez to intuicyjne "ma sens". Nie chcę przez to powiedzieć, że bez nauki będziemy mogli wymyślać słownictwo - nie, ale proces przyswajania słownictwa pokrewnego wymaga od nas mniej wysiłku. Zobacz na przykładzie:<br />
<br />
<div style="text-align: center;">
<span style="font-size: large;">grzać - <i>topit</i> - grzanka - <i>topinka</i></span></div>
<div style="text-align: center;">
<span style="font-size: large;">droga - <i>cesta</i> - zdrożny - <i>scestny</i></span></div>
<div style="text-align: center;">
<span style="font-size: large;">druk - <i>tisk</i> - drukarka - <i>tiskarna</i></span></div>
<div style="text-align: center;">
<span style="font-size: large;">mowa - <i>mluva</i> - niemowlę - <i>nemluvně</i></span></div>
<div style="text-align: center;">
<span style="font-size: large;">wzgląd - <i>ohled</i> - bezwzględny - <i>bezohledny</i></span> </div>
<div style="text-align: center;">
<span style="font-size: large;">wpływ - </span><span class="short_text" id="result_box" lang="cs" style="font-size: large;"><span class="hps"><i>vliv</i> - wpływowy - </span></span><span style="font-size: large;"><i><span class="short_text" id="result_box" lang="cs"><span class="hps">vlivny</span></span></i></span></div>
<div style="text-align: center;">
<br /></div>
<div style="text-align: center;">
<span style="font-size: large;"><i><span class="short_text" id="result_box" lang="cs"><span class="hps"><span style="font-size: x-small;">(znasz podobny przykładowy ciąg słów? podzielisz się nim w komentarzu? dzięx!)</span></span></span></i></span></div>
<div style="text-align: center;">
<br /></div>
<div style="text-align: left;">
Wniosek: Zawsze ucz się jednego słówka pobocznego do każdego słówka głównego. Będziesz pod wrażeniem jak szybko potrafisz przyswoić <span class="short_text" id="result_box" lang="cs"><span class="hps">słownictwo. </span></span></div>
<div style="text-align: left;">
<span class="short_text" id="result_box" lang="cs"><span class="hps"><br /></span></span></div>
<div style="text-align: left;">
<span class="short_text" id="result_box" lang="cs"><span class="hps">Pozostaje pytanie: skąd brać słowa pokrewne? Wiktionary! Zobacz do sekcji souvisejici słowa <a href="http://cs.wiktionary.org/wiki/cesta" target="_blank">cesta</a></span></span><span class="short_text" id="result_box" lang="cs"><span class="hps">. Powodzenia!</span></span></div>ooziehttp://www.blogger.com/profile/17638018979284286743noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-2952954702876518352.post-76289286430092624822012-05-30T02:47:00.001+02:002012-05-30T02:47:36.800+02:00Słowa -kladZarówno w polskim jak i w czeskim niektóre rzeczowniki pochodzące od czynności związanych dosłownie lub abstrakcyjnie z kładzeniem mają końcówkę -kład<span class="short_text" id="result_box" lang="cs"><span class="hps"></span></span> / -klad. Oto zestawienie czeskich -klad'ów z ich polskimi odpowiednikami... <br />
<br />
... najpierw te rozpoznawalne intuicyjnie:<br />
<ol>
<li>sklad - skład</li>
<li><span class="short_text" id="result_box" lang="cs"><span class="hps">překlad - tłumaczenie, przekład</span></span></li>
<li><span class="short_text" id="result_box" lang="cs"><span class="hps">příklad</span></span> - przykład</li>
<li>rozklad - rozkład</li>
<li>obklad - okład </li>
<li>naklad - ładunek, nakład.</li>
</ol>
... ale tych mniej oczywistych jest, jak zwykle, więcej. W tej grupie niektóre słowa zdają się mieć bardziej logiczne pochodzenie od innych...:<br />
<ol>
<li>doklad - dokument </li>
<li>odklad - <span class="short_text" id="result_box" lang="pl"><span class="hps">opóźnienie</span></span> </li>
<li>podklad - <span class="short_text" id="result_box" lang="pl"><span class="hps">podstawa</span></span> </li>
<li>poklad - skarb<br /><span class="short_text" id="result_box" lang="cs"><span class="hps"></span></span></li>
<li>prstoklad - layout klawiatury<span class="short_text" id="result_box" lang="en"><span class="hps"></span></span></li>
<li>vklad - kaucja (wkład własny)<span class="short_text" id="result_box" lang="pl"><span class="hps"> </span></span></li>
<li><span class="short_text" id="result_box" lang="pl"><span class="hps"></span></span>vyklad - <span class="short_text" id="result_box" lang="pl"><span class="hps">interpretacja</span></span></li>
<li><span class="st">zaklad - źródło, podstawa </span></li>
</ol>
<br />ooziehttp://www.blogger.com/profile/17638018979284286743noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-2952954702876518352.post-83768266372646793372012-05-20T10:03:00.001+02:002012-05-30T02:47:36.802+02:00Z sercaPolskie <i>serdeczny</i> zawiera w sobie korzeń "srdce" a jest bespośrednim zapożyczeniem od Czeskiego <i>srdečný</i> - czyli sercowy, serdeczny, z serca.ooziehttp://www.blogger.com/profile/17638018979284286743noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-2952954702876518352.post-7412015399357558212012-05-17T10:11:00.001+02:002012-05-30T02:47:47.855+02:00Co to za zwierzę?"Żarłok" (žralok) - co to za zwierzę? <a href="http://translate.google.com/#cs%7Cpl%7C%C5%BEralok" target="_blank">Odpowiedź tutaj</a>.<br />
<br />
(A właściwy żarłok to po Czesku <span class="short_text" id="result_box" lang="cs"><span class="hps"><i>žrout</i>, <i>nenasyta</i> lub </span></span><span class="short_text" id="result_box" lang="cs"><span class="hps alt-edited"><i>nenažranec</i>).</span></span>ooziehttp://www.blogger.com/profile/17638018979284286743noreply@blogger.com2tag:blogger.com,1999:blog-2952954702876518352.post-22027179794710712422012-05-14T18:52:00.002+02:002012-05-30T02:47:36.798+02:00W jakim kierunku zmierzasz?<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://makovice.nipax.cz/FEL/36ZPG/galerie/metro/metro/smer.jpg" imageanchor="1" style="clear: right; float: right; margin-bottom: 1em; margin-left: 1em;"><img border="0" src="http://makovice.nipax.cz/FEL/36ZPG/galerie/metro/metro/smer.jpg" /></a></div>
Czeskie słowo <i>směr</i> oznacza kierunek. U nas funkcjonuje ono też, tylko nie jako rzeczownik ale jako czasownik - w słowie "<b>zmier</b>zać", czyli udawać się w danym kierunku. Czesi mają dwa czasowniki pochodne: směřovat i směrovat o pokrewnych, choć odmiennych znaczeniach.ooziehttp://www.blogger.com/profile/17638018979284286743noreply@blogger.com5tag:blogger.com,1999:blog-2952954702876518352.post-71449833797506368992012-04-05T00:02:00.002+02:002012-04-05T00:02:33.008+02:00O rekordachCzesi zdają się mieć o wiele łagodniejsze usposobienie od Polaków, bo my rekordy bijemy a Czesi je przekonują. <br />
<br />
<div style="text-align: center;">
<div style="text-align: center;">
<i><span class="st"><em>překonat</em> rekord (cz) = pobić rekord</span> (pl)</i></div>
<span class="st"></span></div>ooziehttp://www.blogger.com/profile/17638018979284286743noreply@blogger.com3tag:blogger.com,1999:blog-2952954702876518352.post-63295283773933468342012-03-16T22:12:00.001+01:002012-03-17T18:14:22.193+01:00Rzeczowniki -mię / -enoW języku czeskim istnieje grupa słów zakończonych na <i>-eno</i> w liczbie pojedynczej. Słowa te odpowiadają polskim słową zakończonym na <i>-mię:</i><br />
<ul>
<li>brzemię - bremeno</li>
<li>imię - jmeno</li>
<li>ramię - rameno </li>
<li>siemię (nasienie) - semeno</li>
<li>ciemię - temeno</li>
<li>wymię - vemeno</li>
</ul>
Liczba mnoga rzeczowników czeskich jest regularna - zasada jest prosta, zamień końcowe <i>o</i> na <i>a (jmeno - jimena)</i>. Odpowiedniki polskie mają nieregularną liczbę mnogą (<i>wymię - wymi<b>on</b>a</i>, a nie <i>wymia</i>). Zestawienie z czeskimi kuzynami trochę tą nieregularność wyjaśnia.ooziehttp://www.blogger.com/profile/17638018979284286743noreply@blogger.com3tag:blogger.com,1999:blog-2952954702876518352.post-19899645000090517782012-03-08T00:23:00.002+01:002012-03-08T00:23:45.611+01:00Podchwytliwe spójniki<div style="text-align: justify;">
<dfn class="lang-pl fldn-3 fldt-znaczenia" style="font-style: normal;">Spójniki w zdaniach podrzędnie złożonych sprawiają mi (i prawdopodobnie innym Polakom) problemy w czeskim, bo </dfn>wiele z nich brzmi podobnie u nas a znaczą co innego. Oto skompilowana przeze mnie lista podchwytliwych spójników:</div>
<ul>
<li><i><a href="http://cs.wiktionary.org/wiki/i" title="i">i</a> když</i> - chociaż (nie "i gdyż"!)</li>
<li><i>když - </i>kiedy (nie "gdyż"!), </li>
<li><i>buď ... nebo</i> ... = albo ... albo ... (znaczenie inne od polskiego "bądź") </li>
<li><span class="usageexample"><i>dokud</i> - jak długo wciąż (nie "dokąd"!)</span></li>
<li><i>než - </i>zanim<i> (</i>jako polskie "niż" tylko w znaczeniu niespójnikowym<i>)</i></li>
<li><i>pokud - </i>o ile<i> </i>(nie "pokąd"!)</li>
<li><i>přesto</i> - pomimo <span style="font-size: small;">to (nie "przez to"!)</span><span style="font-size: small;"><span dir="auto"> </span></span></li>
<li><span style="font-size: small;"><span dir="auto"><i>třebaže</i> - mimo że</span></span></li>
<li><span class="usageexample"><i>avšak</i> - ale</span> </li>
<li><i>až</i> - gdy<span class="usageexample"> </span></li>
</ul>
i niepodchwytliwych, ale nie do końca oczywistych: <br />
<ul>
<li><i>neboť</i> - ponieważ</li>
<li><i>ať</i> - aby</li>
<li><span class="usageexample"><i>enem</i> - jak tylko</span></li>
<li><span class="usageexample"><i><u>sice</u></i> - w przeciwnym razie</span><span dir="auto"> </span></li>
<li><span dir="auto"><i>zatím co</i> - podczas gdy</span></li>
<li><span dir="auto"><i>zda</i> - czy</span><h1 class="firstHeading" id="firstHeading">
</h1>
</li>
</ul>
<a href="http://cs.wiktionary.org/wiki/Kategorie:%C4%8Cesk%C3%A9_spojky%20">Pełna lista spójników tu</a>.ooziehttp://www.blogger.com/profile/17638018979284286743noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-2952954702876518352.post-24764267902104843652012-02-11T20:54:00.003+01:002012-03-20T13:27:14.141+01:00Babí léto - 2001<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://img.csfd.cz/posters/0/6679_dvd.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://img.csfd.cz/posters/0/6679_dvd.jpg" /></a></div>
<div style="text-align: justify;">
Babí léto z 2001 roku to świetna komedia obyczajowa z muzyką Michała Lorenca. Film ma wiele akcentów klasycznego kina czeskiego, ale nie musisz być koneserem żeby zapewnić sobie przyjemny odbiór, co oddają dość wysokie ratingi. Film nadaje się na każdy dzień tygodnia i dla każdej publiczności.</div>ooziehttp://www.blogger.com/profile/17638018979284286743noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-2952954702876518352.post-63354030853580736322012-02-06T00:42:00.000+01:002012-02-06T00:42:18.727+01:00Želary - 2003<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://img.csfd.cz/posters/0/9061_1.jpg" imageanchor="1" style="clear: right; float: right; margin-bottom: 1em; margin-left: 1em;"><img border="0" src="http://img.csfd.cz/posters/0/9061_1.jpg" /></a></div>
<div style="text-align: justify;">
<i> <a href="http://www.csfd.cz/film/9061-zelary/">Tytułowe Želary</a> </i>to niewielka osada górska, w której rozgrywa się większa część akcji filmu. Zajścia mają miejsce w ostatnich latach Drugiej Wojny Światowej (rok 1943-1945). Film mistrzowsko opisuje życie w małej społeczności oddając zarówno jej klimat jak i wartości. Sceny o charakterze historycznym zdają się być bardzo autentyczne i niewyidealizowane, do złudzenia przypominające opowieści moich dziadków z tego okresu. Gniew, strach, miłość, pokora, akceptacja, pożądanie, wdzięczność, odraza, podziw i smutek to tylko niektóre z szerokiej gamy odczuć którę będą Ci towarzyszyć przy odbiorze filmu. Polecam!</div>ooziehttp://www.blogger.com/profile/17638018979284286743noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-2952954702876518352.post-44933896644207371992012-02-03T00:50:00.005+01:002012-02-03T16:47:45.455+01:00Niechać czy nie niechać?<div style="text-align: justify;">
Archaizm <i>niechaj</i> (lub jego skrócona wersja współczesna <i>niech</i>) klasyfikowany jako partykuła będąca częścią trybu rozkazującego (dotyczy to 3. osoby - niech zrobią/zrobią). Konstrukcją przypomina on czasownik odmieniony w 2 osobie l.p. czasu teraźniejszego (niechać -> niechaj) i jest uderzająco podobne do Czeskiego czasownika <i>nechat</i> oznaczającego <i>zostawić, puścić.</i> Odmiana <i>nechat </i>w 2 osobie liczby pojedynczej to <i>nechej</i>. Zbieżność ta zdaje się być nieprzypadkowa, szczególnie gdy pod uwagę weźmiemy znaczenie tych słów. Polskie <i>zaniechać</i> to również bliski kuzyn <i>nechat</i>, jako że znaczenie <i>zaniechać</i> (zaprzestać) zawiera się w czeskim nechat.</div>ooziehttp://www.blogger.com/profile/17638018979284286743noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-2952954702876518352.post-38198745767020863232012-01-31T12:12:00.002+01:002012-01-31T12:12:47.275+01:00Najważniejsze, to wiedzieć jak zacząć...Oto moja kolekcja "szablonów" na otwieranie zdań podrzędnie złożonych.<br />
<br />
<b>Zdziwienie</b><br />
<ul>
<li>Býl jsem překvapený, ...</li>
<li>šokovalo mě ...</li>
<li>Překvapilo mě ...</li>
<li>Divil jsem se ...</li>
<li>Nemohl jsem pochopit ...</li>
</ul>
<b>Opinia</b><br />
<ul>
<li>Jak já to vidím ...</li>
<li>Mam takovy pocit ...</li>
</ul>
<b>Wiedza (lub jej brak) </b><br />
<ul>
<li><span class="st">Dnes už vím, ...</span> </li>
<li>Tak ja nevim ...</li>
<li>Znal jsem jen ...</li>
<li>Chtěl jsem poznat ...</li>
<li>Nevěděl jsem ...</li>
</ul>
<br />
A ty znasz jakieś zdania wprowadzające, krórymi możesz się podzielić? <span class="short_text" id="result_box" lang="cs"><span class="hps">Budu</span> <span class="hps">vděčný!</span></span><br />
<ul>
</ul>ooziehttp://www.blogger.com/profile/17638018979284286743noreply@blogger.com1tag:blogger.com,1999:blog-2952954702876518352.post-79853979265246172462012-01-30T16:04:00.000+01:002012-01-30T16:04:11.452+01:00Obsluhoval jsem anglického krále - 2006<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://img.csfd.cz/posters/22/221330_dvd.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://img.csfd.cz/posters/22/221330_dvd.jpg" /></a></div>
<div style="text-align: justify;">
<i>Obsluhoval jsem anglického krále</i> to Realizacja powieści Hrabala o tym samym tyule. Film obrazuje życie mikrego kelnera zaczynając w okresie międzywojennym, poprzez drugą wojnę światową a kończąć na latach '60 XX wieku. 2 godziny subtelnego humoru i erotyki. Film bardzo mi się podobał, ale sami Czesi zdają się mieć <a href="http://www.csfd.cz/film/221330-obsluhoval-jsem-anglickeho-krale/">mieszane, skrajne poglądy</a> na jego temat. Warto obejrzeć. Teraz czas na przeczytanie książki...</div>ooziehttp://www.blogger.com/profile/17638018979284286743noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-2952954702876518352.post-65114573247361051252012-01-29T14:38:00.000+01:002012-01-29T14:38:09.639+01:00Różnica między si a se: zaimki zwrotne.<div style="text-align: justify;">
Używanie <i>si</i> i <i>se</i> w czeskim sprawiało i wciąż sprawia mi trudność, częściowo dlatego, że uczyłem się czeskiego głównie ze słuchu a te dwa krótie słowa są do siebie dość podobne. Ale ogólna zasada użycia ich jest prosta. </div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: center;">
<span style="font-size: large;">se = siebie / się</span></div>
<div style="text-align: center;">
<span style="font-size: large;">si = sobie</span></div>
<br />
Przykłady:<br />
<ul>
<li> <span class="st"><em>Dám</em> <i><b>si</b></i> <em>pivo.</em></span></li>
<li><span class="st"><em> </em></span><i>Vidím <b>se</b></i><i> v zrcadle.</i></li>
</ul>
<br />
<div style="text-align: justify;">
Dodatkowym źródłem pomyłek dla polskojęzycznych jest fakt, że archaiczne polskie "se" to w polskim skrót od "sobie". W czeskim, natomiast to skrót od "siebie/się". Z drugiej strony widać pewną analogię: polskie <i>tobie</i> ma swój odpowiednik w <i>"ci" </i>(cz. "<i>ti"</i>) - analogicznie, czeskie <i>sobě</i> ma swój odpowiednik w <i>si. </i>Logiczne.<i> </i>Całkiem prawdopodobne, że przed laty w polskim 'se' wymawiano również jako 'si' ale melodia polskiego spowodowała, że nieakcentowany zaimek 'si' wyewoluował w 'se', na przykład spróbuj wypowiedzieć szybko po polsku "Daj si spokój!"...</div>ooziehttp://www.blogger.com/profile/17638018979284286743noreply@blogger.com0